Deze factsheet geeft een toelichting op de Dag van het Natuurlijk Kapitaal van Nederland. De analyse is gebaseerd op de National Footprint and Biocapacity Accounts van het Global Footprint Network (USA), FoDaFo, en de York University (Canada).
De systematiek werkt als volgt:
De biocapaciteit is de hoeveelheid voedsel en grondstoffen die de Aarde binnen één jaar kan produceren en de uitstoot die bossen en oceanen kunnen absorberen.
Het is eigenlijk de capaciteit die ecosystemen hebben om continu Natuurlijk Kapitaal te regenereren. Deze regeneratie wordt aangedreven door de energie van de zon en maakt het leven op onze planeet mogelijk. De biocapaciteit is een van de meest belangrijke elementen voor de mensheid, aangezien deze aan de basis ligt van alle voedsel- en materiaalketens op Aarde.
Menselijke activiteiten concurreren om dit Natuurlijk Kapitaal, zoals bijvoorbeeld voedsel, hout, vezels voor kleding, papier en ruimte voor wegen en huizen. Maar ook de vastlegging van CO2 uit de verbranding van fossiele brandstoffen vraagt om biocapaciteit. De totale vraag naar Natuurlijk Kapitaal wordt de Ecologische Voetafdruk genoemd.
De wereld of een land is te vergelijken met een boerderij: het is mogelijk te beoordelen hoeveel er wordt geproduceerd en dat te vergelijken met hoeveel mensen van de opbrengsten van de boerderij kunnen leven.
Dag van het Natuurlijk Kapitaal
Door de biocapaciteit van een land te vergelijken met de ecologische voetafdruk van zijn inwoners, kunnen we berekenen hoe snel het beschikbare Natuurlijk Kapitaal wordt verbruikt.
Nederland heeft in totaal 19.5 miljoen hectare biocapaciteit, of te wel 1,1 hectare biocapaciteit per inwoner. De ecologische voetafdruk is echter 6,0 hectare per persoon. Dit betekent dat de ecologische voetafdruk ruim 6x groter is dan de beschikbare biocapaciteit per inwoner. Het Nederlandse Natuurlijk Kapitaal is dus na 1/6 van het jaar, na twee maanden uitgeput.
Als de ecologische voetafdruk van de inwoners groter is dan de biocapaciteit van het land, vraagt het land meer van de natuur dan de eigen ecosystemen kunnen leveren.
Nederland is een relatief klein en dichtbevolkt land. Hierdoor is de biocapaciteit per inwoner kleiner dan het wereldwijde gemiddelde. Maar toch: als iedereen in de wereld zou leven zoals Nederlanders, dan zouden we 4 Aarde’s nodig hebben om in onze behoeftes te voorzien (en we hebben er maar één).
Dutch Overshoot Day
Dutch Overshoot Day is de dag waarop de jaarlijkse biocapaciteit van onze planeet zou zijn verbruikt als iedereen op aarde zou leven zoals de Nederlanders. Voor 2024 valt deze dag op 1 april.
Dee overschrijdingsdagen voor 2024 zijn bepaald op basis van de National Footprint and Biocapacity Accounts die op 31 december 2021 beschikbaar was.
De berekening voor Nederland gaat alsvolgt in zijn werk :
- De Ecologische Voetafdruk voor Nederland was 6.02 hectare per persoon (in 2022)
- De beschikbare biocapaciteit in de wereld was 1,51 hectare per persoon (in 2022)
Als iedereen zou leven zoals de bewoners van Nederland, zouden we daarom4 (6,02 / 1,52) aardes nodigh hebben.
De Dutch Overshoot Day valt dit jaar dus op (1 / 4) * 366 = de 92de dag van het jaar: 1 april.
Biocapaciteit van Nederland
Tussen 1961 en 2022 is de de biocapaciteit van Nederland per persoon vrijwel constant gebleven (figuur 1). Maar in dezelfde periode is de bevolking met ongeveer 50% toegenomen.
Met 1,1 hectare/per hoofd van de bevolking bedraagt de binnenlandse biocapaciteit ongeveer de helft van het wereldwijde gemiddelde. Dit wordt door een belangrijk deel veroorzaakt door de hoge bevolkingsdichtheid van Nederland. De biocapaciteit van Nederland bestaat voornamelijk uit akkerbouwgrond en weidegrond. Nederland heeft geen significante hoeveelheden biocapaciteit in de vorm van bossen en visserijgebieden (figuur 1).
Ecologische voetafdruk van Nederland
Na bijna 3 decennia van gestage groei is de ecologische voetafdruk per inwoner sinds de financiële crisis in 2008 gaan dalen. Deze afname is het gevolg van het terugdringen van de Nederlandse CO2 uitstoot (waarbij de lucht- en zeevaart trouwens niet zijn meegerekend). Ondanks deze daling blijft de voetafdruk van Nederland groter dan die van veel Europese landen en ook groter dan die van alle andere regio’s in de wereld, met uitzondering van Noord-Amerika en de landen rond de Arabische Golf.
Deze beoordeling is uitgevoerd door de National Footprint and Biocapacity Accounts, op basis van ongeveer 15.000 datapunten van de Verenigde Naties, per land en jaar.
De data worden voortdurend bijgehouden door de York University in Toronto, met de steun van de Footprint Data Foundation (www.fodafo.org) en het Global Footprint Network.
Om de infographic te bekijken/downloaden, kies bestandstype:
png
Bronnen
- Dutch Overshoot Day 2024 Persbericht
- Dutch Overshoot Day 2023 Persbericht
- Nederlands persbericht en opiniepeiling over de Dag van het Natuurlijk Kapitaal
- Footprint-dataplatform op landenniveau met resultaten voor Nederland en andere landen in de wereld
- Basisintroductie van de concepten ecologische voetafdruk en biocapaciteit
- Ecologische Voetafdruk en biocapaciteit data downloads en licenties
- Beschrijving van de boekhoudmethodologie van de Nationale Voetafdruk en de Biocapaciteitsrekening
- Wackernagel, M., Hanscom, L., Jayasinghe, P., Lin, D., Murthy, A., Neill, E., Raven, P., 2021. The importance of resource security for poverty eradication. Nature Sustainability. 4, pages731–738 (2021).